Γνωρίστε το νέο άγνωστο είδος ανθρώπου, τον Homo naledi, που έθαβε τους νεκρούς του

Ένα νέο συγγενικό είδος του ανθρώπου, που φέρεται να έθαβε τους νεκρούς του, συμπεριφορά που σύμφωνα με τους επιστήμονες έχει συνδεθεί μόνο με τους ανθρώπους, αποκαλύφθηκε στη Νότια Αφρική.

Σύμφωνα με το CNN, η ιστορία του Homo naledi, όπως ονομάστηκε ο νέος πρόγονός μας, άρχισε να ξετυλίγεται το 2013, όταν ένας ερασιτέχνης σπηλαιολόγος και πανεπιστημιακός γεωλόγος παρουσίασε στον Λι Μπέργκερ, καθηγητή στο πανεπιστήμιο του Witwatersrand, στο Γιοχάνεσμπουργκ, τμήμα μίας απολιθωμένης γνάθου. Ο καθηγητής, όπως αναφέρει το δημοσίευμα, δεν συνειδητοποίησε αμέσως τη σπουδαιότητα του ευρήματος που μπορεί να αλλάξει ό,τι μέχρι σήμερα γνωρίζαμε σχετικά με την πρόοδο της ανθρώπινης εξέλιξης.

«Χρειάζομαι μικρόσωμους, αδύνατους συναδέλφους που δεν πάσχουν από κλειστοφοβία» έγραψε το 2013 στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ο παλαιοανθρωπολόγος Λι Μπέργκερ. Δύο χρόνια μετά, η ομάδα του παρουσιάζει τα ευρήματα από ένα δυσπρόσιτο σπήλαιο της Νοτίου Αφρικής: απολιθωμένα οστά από 15 ανθρώπους που ανήκουν σε ένα άγνωστο ως σήμερα είδος.

Ο Μπέργκερ και οι συνεργάτες του εξερεύνησαν το Σπήλαιο Ντενάλι, 50 χιλιόμετρα βορειοδυτικά του Γιοχάνεσμπουργκ, το οποίο είναι προσβάσιμο μόνο από μια σχισμή πλάτους 20 εκατοστών, η οποία κατεβαίνει σε βάθος 30 μέτρων μέσα στη σπηλιά. Ο ίδιος ο Μπέργκερ δεν κατάφερε να περάσει.

Η μεγάλη ανακάλυψη έγινε αργότερα σε έναν απομονωμένο θάλαμο στο σπήλαιο Rising Star, έξω από το Γιοχάνεσμπουργκ, όπου εντοπίστηκαν απολιθωμένα οστά από βρέφη, παιδιά, ενήλικες και ηλικιωμένα άτομα. Πρόκειται για συνολικά 1.500 απολιθώματα, η μεγαλύτερη ποσότητα από ένα συγκεκριμένο είδος ανθρωπιδών που έχει ποτέ αποκαλυφθεί στην Αφρική, το λίκνο της ανθρώπινης εξέλιξης. Ο Μπέργκερ και η ομάδα του, που έκαναν την ανακάλυψη, πιστεύουν ότι ο θάλαμος, που βρίσκεται 30 μέτρα κάτω από το σπήλαιο, το οποίο έχει χαρακτηριστεί Τοποθεσία Παγκόσμιας Κληρονομιάς από την UNESCO, υπήρξε νεκροταφείο και ότι ο Homo naledi ίσως χρησιμοποιούσε φωτιά για να φωτίσει τον δρόμο.

«Δεν υπάρχει κανενός είδος καταστροφής στα ευρήματα. Δεν μπορούσαμε παρά να καταλήξουμε στο αναπόφευκτο συμπέρασμα ότι ο Homo naledi, ένα μη ανθρώπινο είδος ανθρωπιδών, τοποθετούσε σκόπιμα τους νεκρούς του στον σκοτεινό θάλαμο. Γιατί το έκανε αυτό, δεν το γνωρίζουμε», ανέφερε ο Λι Μπέργκερ στο CNN. «Μέχρι την ανεύρεση του "naledi", θα σας έλεγα ότι αποτελεί ανθρώπινο χαρακτηριστικό. Η ιδέα της ταφής νεκρών ή η τελετουργική διάθεση των σωμάτων είναι μοναδικά ανθρώπινο», σημειώνει, χαρακτηρίζοντας το εύρημα «σαν να ανοίγεις τον τάφο του Τουταγχαμών», καθώς είναι δυνατόν να επηρεάσει με τον ίδιο εντυπωσιακό τρόπο το στάδιο αυτό της ιστορίας μας.

Δείτε επίσης:
Ανακαλύφθηκε νέος πρόγονος του ανθρώπου, νέο είδος συγγενικό της Λούσι

Αυτό που βρήκαν οι συνεργάτες του είναι η μεγαλύτερη συλλογή ανθρώπινων οστών στην ιστορία της παλαιοντολογίας. Με τις δύο πρώτες δημοσιεύσεις τους στην επιθεώρηση eLife (διαθέσιμες εδώ και εδώ), οι ερευνητές μας συστήνουν τον Homo naledi («ναλέντι» σημαίνει άστρο στη γλώσσα της φυλής των Σότο που ζει στην περιοχή).

Τα οστά δεν ήταν δυνατό να χρονολογηθούν, ένα σημαντικό πρόβλημα στην προσπάθεια των ερευνητών να τοποθετήσουν το νέο είδος στην κατάλληλη θέση του εξελικτικού μας δέντρου. Κανείς δεν μπορεί να γνωρίζει εξάλλου αν πρόκειται για άμεσο πρόγονό μας, ή, το πιθανότερο, για κάποιον μακρινό ξάδελφο.

Το ανθρωποειδές κρανίο του Homo Naledi,
εμφανώς μικρότερο του κρανίου του σύγχρονου ανθρώπου

Τα άνω και κάτω άκρα ήταν προσαρμοσμένα για αναρρίχηση σε δέντρα 

Η πρώτη ανθρώπινη ταφή χρονολογείται περίπου πριν από 100.000 χρόνια, αλλά επειδή η ομάδα του Μπέργκερ δεν έχει ακόμα χρονολογήσει τα απολιθώματα, δεν είναι σαφές πόσο σημαντική είναι αυτή η θεωρία τους.

Ο Δρ Μπέργκερ, παλαιοανθρωπολόγος του Πανεπιστημίου Ουιτγουότερσραντ στο Γιοχάνεσμπουργκ, υποψιάζεται, χωρίς όμως να μπορεί να το αποδείξει, ότι ο Homo naledi εμφανίστηκε κοντά στη ρίζα του γένους Homo, πριν από 2,5 έως 2,8 εκατομμύρια χρόνια.

Σύμφωνα με τους συντάκτες της μελέτης, ο Homo naledi είχε πέλματα, παλάμες και καρπούς παρόμοιους με του σύγχρονου ανθρώπου, όμως τα δάχτυλα και οι ώμοι του θυμίζουν πλάσμα που ζούσε στα δέντρα. Επιπλέον, ο εγκέφαλός του δείχνει δυσανάλογα μικρός.

«Ο H.naledi είχε μικροσκοπικό εγκέφαλο, περίπου στο μέγεθος του μέσου πορτοκαλιού, στην κορυφή ενός πολύ αδύνατου σώματος» αναφέρει ο Τζον Χοκς του Πανεπιστημίου του Ουισκόνσιν στο Μάντισον, μέλος της ερευνητικής ομάδας. Το πλάσμα είχε ύψος γύρω στο 1,5 μέτρο και βάρος περίπου 45 κιλών.

Η Λούση, ο Homo erectus, και ο νέος Homo naledi

Προς το παρόν υπάρχει αδυναμία χρονολόγησης των ευρημάτων

Πέρα από το ζήτημα της χρονολόγησης, που μένει να επιλυθεί, αυτό που απασχολεί περισσότερο την ερευνητική ομάδα είναι το πώς κατέληξαν τόσοι σκελετοί στο βάθος μιας τόσο δυσπρόσιτης σπηλιάς.

Ένα ενδεχόμενο είναι ότι η σπηλιά λειτουργούσε ως παγίδα μέσα στην οποία έπεφταν ανυποψίαστοι περαστικοί. Το πιο ενδιαφέρον ενδεχόμενο είναι ότι τα ανθρώπινα λείψανα ενταφιάστηκαν επίτηδες.

Σε αυτή την περίπτωση, τα ευρήματα στο σπήλαιο Ντενάλι θα αντιστοιχούσαν μακράν στις αρχαιότερες ενδείξεις ανθρώπινης ταφής.

Η αλήθεια όμως είναι ότι δεν συμφωνούν όλοι ότι η ανακάλυψη αντιστοιχεί σε νέο είδος. Ο Τιμ Ουάιτ του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια στο Μπέρκλεϊ αμφισβήτησε τους ισχυρισμούς των ερευνητών μιλώντας στο Associated Press: «Με βάση όσα παρουσιάζονται, [τα απολιθώματα] ανήκουν σε έναν πρωτόγονο Homo erectus, ένα είδος που γνωρίζουμε από τη δεκαετία του 1800» είπε.

Σύνταξη-Επιμέλεια Αντίγονος για τα Αόρατα Γεγονότα
Αναφορές:

1. http://news.nationalgeographic.com/2015/09/150910-human-evolution-change/#

Οι αναρτήσεις μας μπορούν να δημοσιεύονται από οποιονδήποτε αρκεί να αναφέρεται εμφανώς ο ενεργός σύνδεσμος μας.